کوهنوردی و فواید و تأثیرات آن بر بدن
بسیاری از مردم تصور می‌کنند کوهنوردی جزء ورزشهای سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز است و مزایای ورزشی خاصی ندارد و برای حفظ تناسب‌اندام، رفتن به باشگاه اولین و تنها انتخاب است. در کنار این طرز فکر، افرادی هم هستند که فکر می‌کنند کوهنوردی به دلیل "فشاری" که بر بدن وارد می‌کند ارزش ریسک را ندارد و نباید انجام داد. در حقیقت کوهنوردی درعین‌حال که می‌تواند سرگرم‌کننده و هیجانی باشد این قابلیت را دارد که به‌شدت روی بدن و تناسب‌اندام شما تأثیرات زیادی بگذارد. کوهپیمایی به تمامی ورزش هایی که به نحوی شامل بالا رفتن از کوه می شوند اطلاق می گردد، چه صخره نوردی که شامل بالا رفتن از صخره و دیواره و آویزان و معلق ماندن با طناب مخصوص است و چه کوهنوردی که دارای فشار کمتری نسبت به صخره نوردی است. در این مقاله از اسپورت لند قصد داریم تا به تاثیرات مختلفی که کوهنوردی (که به عنوان یک ورزش محبوب شناخته شده) بر روی بدن کوهنوردان دارد بپردازیم و هر کدام را جداگانه بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.
کوهنوردی با کدام عضلات کار می‌کند؟
همه چیز در کوهنوردی با گرفتن انگشتان شما از سنگ‌های برجسته و شکاف‌های کوه شروع می‌شود. اما نکته اینجاست که انگشتان ما هیچ ماهیچه‌ای ندارند، بنابراین گیره‌های انگشت در واقع توسط عضلات خم‌کننده ساعد کار می‌کنند. به طور کل کوهنوردی کل ماهیچه‌های بدن را از طریق ایجاد تحرک به کار می‌اندازد که شامل ماهیچه‌های مرکزی، بالای بدن شما (خم‌کننده‌های ساعد، رومبوئیدها، لاتیسیموس دورسی، دلتوئید قدامی) و عضلات پایین تنه (چهارسر ران، عضلات ساق پا)است.
انگشتان ما چندین رباط و تاندون دارند. ماهیچه‌های خم‌کننده با انقباض تاندون‌هایی کار می‌کنند که رباط‌ها را محکم منقبض می‌کنند و این حالت شبه قرقره و سیستم اهرمی که توسط ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها ساخته شده است، در طول صعود به بالا به طور تداومی در حال تحرک و انجام کار است. به همین دلیل اکثر کوهنوردان از ناحیه انگشتان دست دچار آسیب می‌شوند و نیاز به استراحت و رسیدگی دارند تا بهبود یابند.
وقتی وارد دنیای کوهنوردی می‌شوید، قسمت بالایی بدن شما تغییرات زیادی را تجربه می‌کند، مانند خم‌کننده‌های ساعد. کوهنوردی به جمع‌کننده‌های شانه (رومبوئید)، لتیسموس دورسی (عضلات بزرگ در کنار کمر) و دلتوئید قدامی (عضلات شانه) فشار وارد می‌کند. همان‌طور که صعود می‌کنید، این ماهیچه‌ها را منقبض نگه می‌دارید و هر بار که صعود می‌کنید لاکتات بیشتری تولید می‌کنید.
مطالعه بیشتر: ویژگی‌های یک کوهنوردی مناسب
آیا کوهنوردی می‌تواند عضله بسازد؟
کوهنوردی به لطف تحرک عضلانی که هنگام بالارفتن از کوه تجربه می‌کنید می‌تواند به عضله‌سازی کمک کند. همچنین کوهنوردی نسبت به تمرینات ورزشی استاندارد لاکتات بیشتری در بازوهای شما تولید می‌کند. لاکتات به ساخت "هورمون رشد" و در نتیجه خود عضله کمک می‌کند.
هنگامی که برای مدت طولانی یا در مسیر طولانی‌تری در حال کوهنوردی هستید، بازوهای شما همیشه به دلیل گرفتن انگشت فشرده می‌شوند. این فشرده‌سازی، مویرگ‌های شما را فشرده می‌کند که تا حد ممکن خون خارج شود و گیره انگشتان به کار خود ادامه دهد. پس از هر بار توقف و ایستایی که با فشار زیادی همراه است و بدن برای ادامه صعود نیروی دوباره جمع می‌کند؛ مویرگ‌ها فشرده می‌شوند و جریان خون را قطع می‌کنند. این امر لاکتات تولید می‌کند و بازو را بی‌حس می‌کند و باعث ایجاد درد در ناحیه ساعد می‌شود. تولید منظم لاکتات در بدن به ایجاد استقامت عضلانی کمک می‌کند.
آیا کوهنوردی می‌تواند جایگزین باشگاه بدنسازی شوند؟
کوهنوردی می‌تواند به‌راحتی جایگزین تمرینات روزانه باشگاه بدنسازی شود چراکه این ورزش در کارکردن با انواع ماهیچه‌ها بدون تردید بی‌رقیب است. به همین دلیل است که کوهنوردی نتایج بهتر و رضایت‌بخش‌تری نسبت به یک باشگاه بدنسازی ارائه می‌دهد. در یک باشگاه، هر روز از هفته را به تمرین بخشی از بدن مانند عضله دو سر و سه سر اختصاص می‌دهید تا به‌درستی بر روی تمام عضلات تمرکز کنید. سپس با قوی‌تر شدن عضلات و انطباق با تمرینات تکراری، شدت را افزایش می‌دهید. در کوهنوردی با استفاده از کفش کوهنوردی ویکو مناسب نیازی نیست محاسبات فیزیکی و عضلانی را در نظر بگیرید. زیرا هر مسیر صعود با مسیرهای دیگر متفاوت است و چالش و درگیری غیرمنتظره‌ای بر بدن وارد می‌کند. در کوهنوردی به طور کل ماهیچه‌ها در سراسر بدن قوی‌تر می‌شوند و به دلیل عدم تکرار، به طور مؤثرتری رشد عضلات سرعت میگیرند؛ بنابراین در هنگام صعود کالری بیشتری نسبت به انجام تمرینات در یک باشگاه بدنسازی می‌سوزانید.
حتماً بخوانید: راهنمای خرید لوازم کوهنوردی و بهترین‌های انتخاب یک ست ورزشی
آسیب‌های احتمالی کوهنوردی به بدن
برخی افراد معتقدند که کوهنوردی یا صخره‌نوردی موجب ایجاد آرتروز و سائیدگی استخوان‌ها می‌شود اما باید گفت این ادعا صحیح نیست؛ هر ورزشی اگر غیراصولی، نامنظم و ناآگاهانه انجام گیرد موجب آسیب‌های جدی مثل آرتروز می‌شود. اما بااین‌حال بر اساس یک مطالعه در سال 2006، کوهنوردان در مقایسه با غیر کوهنوردان کمتر در معرض خطر ابتلا به آرتروز هستند.
در واقع کوهنوردی یا صخره‌نوردی برای بیماران آرتریت تأثیرات درمانی زیادی دارد (آرتریت روماتوئید یا RA یک بیماری خودایمنی است که باعث التهاب مزمن مفاصل می‌شود). این امر توسط بسیاری از مطالعات تحقیقاتی و همچنین نمونه‌های واقعی از افرادی که آرتریت خود را از طریق کوهنوردی درمان کردند، تأیید شده است. امروزه بسیاری از پزشکان شروع به تجویز کوهنوردی برای بیماران خود کرده‌اند.
آیا کوهنوردی یا صخره‌نوردی می‌تواند باعث ایجاد تونل کارپال شود؟
تونل کارپال، وضعیتی است که منجر به ضعف یا حتی بی‌حسی در انگشتان شست و انگشتان می‌شود. این عارضه اغلب به دلایل انجام حرکات تکراری (مانند تایپ کردن با صفحه کلید کامپیوتر در تمام روز) اتفاق می افتد. کوهنوردی نیز با توجه به وجود برخی حرکات تکراری ممکن است منجر به ایجاد یک تونل کارپال شود، ولی این قضیه فقط مربوط به کوهنوردی نیست، همۀ افراد در طول زندگی که کارهای تکراری انجام می دهند ممکن است روزی به این عارضه دچار شوند. اما جای نگرانی نیست اساساً تا زمانی که کوهنوردی یا صخره‌نوردی را اصولی و طبق راهنمایی‌های مربیان و اساتید خبره انجام دهید، چه در سالن‌های مخصوص و چه در فضای طبیعی احتمال ایجاد این عارضه تا حد بسیار بالایی رفع خواهد شد.
حتماً بخوانید: راهنمای خرید کاپشن زنانه
عدم تعادل عضلانی
افرادی که تمرینات صرفاً کوهنوردی را بدون راهنمایی مناسب و تمرینات اضافی انجام می‌دهند، دچار عدم تعادل عضلانی می‌شوند که در این صورت، عضلات خاصی با رشد بدن، رشد نیافته و منفعل باقی می‌مانند. برای پیشگیری از این حالت بهتر است یک برنامه تمرینی از مربی باشگاه کوهنوردی خود دریافت کنید و از تمرینات نرمشی و غیر کوهنوردی غافل نشوید.
مطالعه بیشتر: راهنمای خرید کفش کوهنوردی
نتیجه‌گیری
باتوجه‌به گفته‌های فوق می‌توان گفت که کوهنوردی و صخره‌نوردی با داشتن قابلیت ها و ظرفیت های بسیار زیاد در حفظ سلامت بدن انسان و همچنین کمک به تناسب اندام و عضله‌سازی، در مواقعی نتایج بهتری نسبت به ورزشهای بدنسازی باشگاهی دارد؛ بااین‌حال اگر غیراصولی انجام گیرد به‌خصوص در صخره‌نوردی می‌تواند منجر به آسیب‌هایی از جمله پارگی عضلات، تاندونیت در انگشتان و شانه‌ها و خستگی کلی بدن شود. اگر از یک برنامه تمرینی دقیق پیروی نکنید، به انگشتان، شانه‌ها و پشت بازوهای خود آسیب‌های جدی وارد خواهید کرد. پس این ورزش محبوب و هیجان‌انگیز را با کمک یک راهنما و با مطالعه اصولی پیش بگیرید و از مزایای همه‌جانبه آن بهره ببرید.
